Bộ môn Động vật được thành lập năm 1956. Đến năm 1960, Bộ môn Động vật được chia thành Bộ môn Động vật không xương sống và Bộ môn Động vật có xương sống. Năm 1969, một nhóm cán bộ tách ra từ Bộ môn Động vật có xương sống để hình thành thêm Bộ môn Động vật thực nghiệm. Năm 1976, các cán bộ nhóm Nhân học tách khỏi Bộ môn Động vật có xương sống để hình thành thêm Bộ môn mới là Bộ môn Nhân chủng học. Ngày 27/12/2017, Bộ môn Động vật có xương sống đổi tên thành Bộ môn Động vật học và Bảo tồn.
Các môn học bậc Đại học do Bộ môn đảm nhiệm bao gồm: Động vật học động vật có xương sống, Tập tính học động vật, Sinh học biển, Sinh học nghề cá, Hệ thống học động vật có xương sống, ngư loại học đại cương, Sinh thái học quần thể và quần xã, Địa lý sinh vật, Sinh học và sinh thái học động vật có xương sống, Sinh thái học nhiệt đới và bảo tồn, Thực tập thiên nhiên.
Bộ môn giảng dạy và hướng dẫn luận văn, luận án bậc Thạc sĩ và Tiến sĩ cho các chuyên ngành Động vật học, Sinh thái học và Ngư loại học.
Hàng năm Bộ môn đào tạo đào tạo 5-10 sinh viên bậc Đại học, 3-5 học viên Cao học, 2-4 Nghiên cứu sinh. Đến nay, Bộ môn đã đào tạo được khoảng 500 Cử nhân, 30 Thạc sĩ và 15 Tiến sĩ.